Case Study: Giải Pháp Giảm Tiếng Ồn Cho Nhà Hàng

Tiếng ồn trong nhà hàng là một vấn đề đã quá quen thuộc vì đây là một không gian tập trung con người khá đông đúc. Tuy nhiên, một nhà hàng có mức tiếng ồn quá cao sẽ gây khó chịu cho khách hàng khiến chuyến buổi ăn trở thành một trải nghiệm tệ, dẫn đến khách hàng có thể không trở lại lần nữa

Trong những năm gần đây, việc giám sát tốt chất lượng âm thanh tại các nhà hàng đang ngày càng được chú trọng để nâng cao trải nghiệm sử dụng dịch vụ và tăng cường uy tín của nhà hàng trong mắt thực khách. 

Ở bài viết này, hãy cùng Lidinco tìm hiểu thêm về âm học trong nhà hàng và cách để hạn chế tiếng ồn một cách hiệu quả nhất

Nguyên nhân gây ra tiếng ồn trong nhà hàng

Tiếng ồn trong nhà hàng được gây ra bởi nhiều nguồn âm thanh khác nhau có thể kể đến như

Tiếng ồn từ hoạt động của nhà hàng (tiếng bát đĩa va chạm, tiếng nhân viên phục vụ, tiếng nhạc,...)

Tiếng ồn từ khách hàng (tiếng nói chuyện, cười đùa,...)

Thiết kế không gian nhà hàng không hợp lý (thiếu vật liệu cách âm, không gian mở,...)

Nếu không quản lý tốt các nguồn âm này, chúng có thể gây ra sự khó chịu cho khách hàng dùng bữa và khiến việc giao tiếp của khách hàng gặp khó khăn

Các thông số chính quyết định mức độ tiếng ồn của nhà hàng là thể tích phòng ăn, thời gian vang âm và số lượng người.

Tại sao cần giảm tiếng ồn tại nhà hàng

Để dễ hình dung hơn, theo một bài khảo sát của Zagat tại Mỹ thu thập xếp hạng của nhà hàng vào năm 2016. Khi những người khảo sát được hỏi điều gì khiến họ khó chịu nhất khi ăn tại nhà hàng. Tiếng ồn là khiếu nại đứng thứ hai (25%) sau dịch vụ kém (28%). Nhưng ở các thành phố lớn, nhà hàng sang trọng có lượng khách hàng khó tính cao như San Francisco, Boston, Portland và New York City, tiếng ồn luôn là nguyên nhân khiếu nại số một

Hơn 60% khách hàng khó tính sẽ không quay lại dùng bữa nếu nhà hàng quá ồn ào

Bạn có biết

Tiếng ồn có thể tác động đến nhận thức về thực phẩm, kể cả vị giác của thực khách. Một số nguyên cứu cho rằng, người ta thấy thức ăn có ít đậm đà hơn khi điều kiện tiếng ồn xung quanh ở khoảng 75dB ~ 85dB

Một ví dụ khác về tầm quan trọng của việc giám sát tiếng ồn tại khu vực nhà hàng đó là xếp hạng về chất lượng âm thanh ngoài xếp hạng chất lượng thực phẩm và dịch vụ. Bảng xếp hạng “Café and Restaurant Acoustic Index” (CRAI) đã được giới thiệu cách đây nhiều năm tại New Zealand, sử dụng tiếng ồn cho việc xếp hạng năm sao của nhà hàng:

★ Tiếng ồn rất lớn cần đọc khẩu hình khi giao tiếp
★★ Tiếng ồn lớn, cần đeo nút tai
★★★ Mức chấp nhận được, đặc biệt là vào giữa tuần.
★★★★ Có thể có một buổi tối yên tĩnh dễ chịu.
★★★★★ Nơi để đến và được lắng nghe.

-> Như vậy, bạn đã thấy được tầm quan trọng của việc giảm tiếng ồn ở nhà hàng trong vài năm trở lại đây ngày càng được chú trọng. Tại Việt Nam, các chuỗi nhà hàng sang trọng, nhà hàng khách sạn cũng đang áp dụng triệt để các giải pháp âm thanh để giúp khách hàng có trải nghiệm tuyệt vời hơn

Lý thuyết về âm học nhà hàng

Hiệu ứng tiệc cocktail (The cocktail party effect)

Hãy tưởng tượng bạn đang ở một buổi tiệc xung quanh có rất nhiều người giao tiếp tuy nhiên bạn vẫn có thể nghe được giọng nói từ một người duy nhất (người bạn đang giao tiếp). Các tiếng nói xung quanh sẽ bị não bộ tự động kìm nén như tiếng ồn nền đó gọi là hiệu ứng tiệc Cocktail

Điều này thực hiện được là do não bộ có khả năng định vị nguồn âm thanh trong không gian 3D xung quanh nên có thể tập trung vào một nguồn âm duy nhất giữa nhiều giọng nói. Tuy nhiên, khả năng này đòi hỏi khả năng nghe bình thường bằng cả hai tai. Những người có khả năng nghe kém và những người sử dụng máy trợ thính loại cũ có thể không phân biệt được các giọng nói trong không gian 3D.

-> Do đó việc nghe và cảm nhận âm thanh của những người lãng tai trong các nhà hàng ồn ào sẽ gặp rất nhiều khó khăn

Nỗ lực phát âm (Vocal effort)

Để phân tích rõ hơn về âm học nhà hàng thì phạm vi động của giọng nói con người là một thông số rất đáng chú ý. 

Nỗ lực phát âm (Vocal effort) được đặc trưng bởi trọng số A SPL khi được đặt đối diện cách nguồn phát âm 1 mét. Thông số Vocal effort bình thường tương ứng với SPL khoảng 60 dB ở khoảng cách 1 mét.  Khi hét lên, SPL có thể đạt tới 90 dB hoặc hơn, trong khi trong giao tiếp riêng tư (thầm thì hoặc nói nhỏ) giá trị đo được thường dưới 45 dB. 

Nỗ lực phát âm của con người phụ thuộc vào tình huống, khoảng cách đến người được nói chuyện, nhưng cũng phụ thuộc vào tính chất của cuộc nói chuyện, ví dụ như trò chuyện riêng tư hoặc truyền đạt thông điệp.

Hiệu ứng Lombard trong âm thanh nhà hàng?

Trong một khu vực ồn ào, mọi người đều có xu hướng nâng cao giọng nói của mình để được nghe rõ hơn, điều này lại dẫn đến mức độ tiếng ồn xung quanh ngày càng cao hơn. 

Việc nâng cao giọng nói một cách vô thức trong môi trường ồn ào này được gọi là hiệu ứng Lombard, đây là một hiện tượng phổ biến trong âm học nhà hàng. Trong môi trường yên tĩnh, nỗ lực phát âm không bị ảnh hưởng bởi tiếng ồn xung quanh, nhưng nếu mức độ tiếng ồn vượt quá 45 dB, nó bắt đầu ảnh hưởng đến nỗ lực phát âm làm cho con người nói ngày càng lớn hơn. 

Bạn có biết

Thật thú vị, hiệu ứng Lombard không chỉ riêng ở con người mà còn được tìm thấy ở các loài động vật có vú và chim khác.

Mối quan hệ giữa cường độ giọng nói và cường độ tiếng ồn xung quanh được thể hiện trong biểu đồ bên dưới. Độ dốc của đường cong là 0,5 dB/dB. Do đó, nếu tiếng ồn xung quanh tăng 6 dB, thì nỗ lực phát âm dự kiến ​​sẽ tăng 3 dB. Các bước của nỗ lực phát âm từ thư giãn đến hét lên được ghi nhãn trong hình.

Để khách hàng có thể dùng bữa cảm giác thư giãn và ngon miệng, tiếng ồn xung quanh nhà hàng (bao gồm cả nhạc nền) không được vượt quá 55 dB, vì điều này tương ứng với nỗ lực phát âm bình thường. Tuy nhiên, trong một căn phòng đông đúc, tiếng ồn xung quanh thường có thể đạt tới 70 đến 80 dB và chỉ có thể trò chuyện bằng giọng nói to hoặc rất to.

Tiếng ồn nền gây ra do tiếng nói

Ta có thể thiết kế lại tiếng ồn nhà hàng (gây ra do tiếng nói của con người) bằng cách lợi dụng cách tính của hiệu ứng Lombard. 

Có thể làm giảm tiếng ồn nền đi 6 dB nếu số người nói giảm một nửa hoặc nếu thời gian vang giảm một nửa. Điều này có thể hơi ngạc nhiên, vì thông thường ta chỉ giảm được 3 dB tiếng ồn nếu thời gian vang giảm một nửa. 

Để làm được điều này, cần tăng thêm khả năng hấp thụ âm thanh vào các bề mặt phòng; việc tăng gấp đôi diện tích hấp thụ âm cũng sẽ dẫn đến giảm 6 dB mức tiếng ồn xung quanh với cùng số người nói, đây được xem là biện pháp khá hiệu quả để làm giảm tiếng ồn trong các khu vực nhà hàng. 

Theo các nghiên cứu, trong các nhà hàng và phòng tiệc, số người nói trung bình trong một bàn (nhóm) thường nằm ở mức 3,5 người (theo ấn phẩm Applied Acoustics về âm học nhà hàng)

Trong hình bên dưới, đường cong màu đỏ cho thấy tiếng ồn nền gây ra do tiếng nói như một hàm của diện tích hấp thụ chia cho số người nói. Biết được mức độ tiếng ồn nền xung quanh, cũng có thể ước tính được nỗ lực phát âm trung bình tạo ra mức độ tiếng ồn này và điều này được thể hiện dưới dạng đường cong chấm.

Để có thể nghe được lời nói trong cuộc trò chuyện, SPL của giọng nói tốt nhất nên lớn hơn SPL của tiếng ồn nền. Sự khác biệt giữa hai SPL này được gọi là tỷ lệ tín hiệu trên nhiễu (SNR).

Nếu diện tích hấp thụ trên mỗi người nói là 25 m 2 , thì SPL là 65 dB cho cả mức tiếng ồn xung quanh và mức giọng nói ở khoảng cách 1 mét. Do đó, SNR = 0 dB.

Đối với những người có thính lực bình thường, SNR = -3 dB có thể đủ nghe, nhưng trong những trường hợp khác thì rõ ràng là không đủ, cụ thể là trường hợp người cao tuổi có khả năng nghe kém hoặc trong trường hợp các trường hợp khó khăn như giao tiếp bằng tiếng nước ngoài

Từ các biểu đồ trong hình trên, chúng ta thấy rằng SNR = -3 dB tương ứng với mức tiếng ồn xung quanh là 71 dB. Để đạt được SNR = -3, diện tích hấp thụ phải là 12,5 m2 cho mỗi người nói hoặc xấp xỉ 3,5 m2 lần tổng số người. Nếu không thể thiết lập được mức hấp thụ tối thiểu này, âm học phải được mô tả là không đủ và tổng số người trong cơ sở phải được giảm xuống.

Sức chứa âm thanh của nhà hàng

Thực tế là tiếng ồn của nhà hàng phụ thuộc rất nhiều vào số lượng người có mặt, đã dẫn đến khái niệm được gọi là 'Sức chứa âm thanh' (Restaurant acoustic capacity). Điều này được định nghĩa là "số lượng người tối đa được phép có trong một phòng để có chất lượng giao tiếp bằng lời nói 'Đủ tốt'" (theo ấn phẩm Acoustical capacity as a means of noise control in eating establishments  ). 

Do đó, sức chứa âm thanh là số lượng người có thể tạo ra SNR = -3 dB ở khoảng cách 1 mét và mức độ tiếng ồn xung quanh tương ứng là 71 dB. Sức chứa âm thanh của một không gian phụ thuộc vào thể tích V (m3) và thời gian vang T (giây):

Điều này cho thấy có hai cách để tăng khả năng cách âm của nhà hàng. Một là mở rộng không gian, ví dụ bằng cách mở ra các không gian liền kề. Hai là giảm thời gian vang âm bằng cách thêm vật liệu hấp thụ âm thanh vào bề mặt.

Giải pháp thiết kế giảm ồn cho nhà hàng

Hiểu được tầm quan trọng của tiếng ồn đối với trải nghiệm của khách hàng. Hiện nay, rất nhiều nhà hàng (khách sạn) tại nước ta đã áp dụng tốt cải biện pháp âm học giúp giảm tiếng ồn nền tạo không gian dễ chịu, thoải mái hơn cho thực khách

Chúng ta có thể tóm lượt lại các bước cần làm như sau

Vấn đề chính:

Mức độ tiếng ồn đo được trung bình là 75-85 dB, tương đương với tiếng xe cộ đông đúc, vượt mức khuyến nghị là 60 dB cho không gian ăn uống.

Nhiều khách hàng đã phản hồi tiêu cực về trải nghiệm làm ảnh hưởng đến hình ảnh nhà hàng và dần mất đi những khách hàng trung thành.

Mục tiêu

Giảm mức tiếng ồn trung bình xuống dưới 60 dB, tạo ra không gian thoải mái và chuyên nghiệp hơn.

Đo lường và đánh giá hiệu quả của các giải pháp giảm tiếng ồn bằng thiết bị hiện đại.

1. Đánh giá hiện trạng tiếng ồn

Thiết bị sử dụng: Máy đo âm thanh Bedrock SM50 độ chính xác Class 2, tích hợp khả năng phân tích tần số và ghi lại dữ liệu tiếng ồn chi tiết.

Hình 2. Máy đo âm thanh Bedrock Class 2

Quy trình thực hiện:

Đo tiếng ồn tại các khu vực khác nhau: quầy bếp, khu vực bàn ăn, lối đi.

Thu thập dữ liệu tần số tiếng ồn từ 50 Hz đến 8 kHz để xác định nguồn gây ồn chính.

Hình 3. Phân tích âm thanh theo dải tần số

2. Lắp đặt các giải pháp giảm tiếng ồn

Hấp thụ âm thanh:

Tấm tiêu âm vải dệt (Acoustic Panels) được lắp trên tường và trần để giảm tiếng phản xạ.

Sử dụng thảm trải sàn để hấp thụ tiếng bước chân và kéo ghế.

Cách âm nguồn ồn:

Lắp cửa kính cách âm giữa khu vực bếp và không gian khách ngồi.

Dùng chân ghế bọc cao su để giảm tiếng chạm sàn.

Kiểm soát âm thanh xung quanh:

Lắp đặt hệ thống loa phát nhạc nền (sound masking) ở tần số thấp để che giấu tiếng ồn không mong muốn.

3. Đo lường lại sau khi triển khai

Sau khi các giải pháp được lắp đặt, sử dụng Bedrock SM50 để đo lại mức độ tiếng ồn.

Thời gian đo: Một tuần liên tục vào các khung giờ cao điểm (12h trưa và 19h tối).

Kết luận

Giải pháp giảm tiếng ồn hiệu quả, kết hợp với công nghệ đo lường hiện đại, có thể mang lại trải nghiệm khách hàng tốt hơn và giá trị thương hiệu cao hơn. Máy đo âm thanh Bedrock SM50, được phân phối bởi Lidinco, chính là lựa chọn lý tưởng cho các chuyên gia âm thanh và nhà quản lý muốn cải thiện chất lượng không gian.